Hội chứng chỗ ra khỏi lồng ngực

Hội chứng chỗ ra khỏi lồng ngực gồm những rối loạn gây chèn ép các cấu trúc mạch máu thần kinh chi phối cho chi trên. Bệnh nhân thường có tiền sử chấn thương vùng đầu và cổ.

Triệu chứng lâm sàng

Triệu chứng cơ năng và thực thể xuất hiện do sự chèn ép từng lúc hoặc thường xuyên lên các thành phần của bó mạch thân kinh cánh tay và các mạch máu vùng nách hoặc dưới đòn do các cấu trúc giải phẫu vùng vai. Bó mạch thần kinh có thể bị ép giữa các cơ thang trước hoặc cơ thang giữa và xương sườn ngực bình thường thứ nhất hoặc xương sườn cổ.

Tình trạng xuôi vai có thể còn tiếp tục ở tuổi trưởng thành và gây ra chèn ép. Sai tư thế, bệnh mạn tính và nghề nghiệp có thể là những yếu tố gây bệnh khác. Các thành phần của thần kinh giữa quanh vùng động mạch nách có thể gáy ra chèn ép và các triệu chứng mạch máu. Các động tác thực thể đột ngột hoặc nhắc đi nhắc lại có thể gây “huyết khối do gắng sức” của tĩnh mạch nách hoặc dưới đòn.

Đau có thể lan từ điểm bị chèn ép tới vung nền cổ, nách, vai, cánh tay, cẳng tay và bàn tay. Dị cảm thường gặp và thường xuất hiện ở vùng gan bàn tay của các ngón thứ tư và năm. Các triệu chứng cảm giác thường tăng lên vào ban đêm hoặc khi bàn tay phải làm việc nhiều.

Yếu và teo cơ là những rối loạn vận động thường gặp. Các triệu chứng về mạch máu gồm thiếu máu động mạch gây xanh nhợt các ngón khi nâng cao tay, nhậy cảm với lạnh, và hiếm hơn là hoại thư các ngón hoặc tắc nghẽn tĩnh mạch gây ra phù, tím và xung huyết.

Các phản xạ thường không thay đổi. Khi vị trí chèn ép ở giữa mặt trên xương sườn và xương đòn, sự tác nghẽn một phần của động mạch dưới đòn có thể xuất hiện khi dạng tay tới một góc lớn, khuỷu gấp và xoay ngoài so với vai sao cho toàn bộ chi trên nằm trên một mặt phẳng trán đỉnh. Vị trí của cổ và cánh tay không ảnh hưởng tói mạch trong hội chứng “cướp” máu dưới đòn.

Cận lâm sàng

X quang có ích trong chẩn đoán phân biệt. Chụp X quang lồng ngực sẽ phát hiện được những bệnh nhân có các xương sườn cổ. Chụp cộng hưởng từ hạt nhân với các tư thể của cánh tay khác nhau có ích để xác định những vị trí làm suy giảm dòng máu. Tắc nghẽn trong lòng động mạch, hoặc tĩnh mạch được khẳng định nhờ chụp mạch. Đánh giá tốc độ dẫn truyền dây thần kinh trụ hoặc các dây thần kinh ngoại vi khác của chi trên có thể giúp xác định vị trí mà chúng bị chèn ép.

Chẩn đoán phân biệt

Hội chứng chỗ ra khỏi lồng ngực cần phải phân biệt với những triệu chứng của thoái hòá cột sống cổ, các khối u của tủy cổ hoặc của các rễ thần kinh, viêm quanh khớp vai và những hội chứng cổ cánh tay khác.

Điều trị

Điều trị bảo tồn nhằm mục đích làm suy giảm sự chèn ép các bó mạch thần kinh. Bệnh nhân cần được hướng dẫn tránh những hoạt động thực thể có thể làm phát động bệnh hoặc làm cho bệnh nặng lên. Bài tập kiểu ròng rọc vòng qua đầu có ích để cải thiện tư thế. Xoa bóp vùng vai, mặc dù bệnh nhân hơi khó chịu song có thể tạo ra một sự kích thích thường xuyên nhằm cải thiện tư thế. Khi nằm, hai vai nên được kê bằng những cái gối xếp theo tư thế đôi nhau hình chữ V.

Xem thêm: Phương pháp điều trị đau

Các triệu chứng có thể hết tự nhiên hoặc sau những biện pháp điều trị bảo tồn. Điều trị ngoại khoa chủ yếu để giải phóng những cấu trúc thần kinh gây ra triệu chứng hơn là đối với những cấu trúc mạch máu.